چند نمونه از آداب و رسوم سنتهای مردم کرمان
از جمله سنتهای شاخص مردم کرمان در طول تاریخ، مهماننوازی آنها است.
اما قصد داریم درباره چند آداب و رسوم متفاوتتر شهر کرمان نسبت به شهرهای دیگر که صحبت کنیم.
- چهل بسم الله:
یکی از مراسم ویژه و اختصاصی تهیه “چهل بسم الله” در روز بیست و یکم ماه مبارک رمضان و در مسجد جامع کرمان است که عدهای با تهیه طوماری از قبل، آن را به چهل نفر عزادار میدهند تا هر کدام، یک بسم الله روی آن بنویسند و معتقدند که میتوان با آن دفع بلا و رفع چشم زخم کرد. همچنین پختن آش عدس یا عدس پلو در شبهای احیا و با این باور که خوردن عدس، اشک را زیاد کرده و زمینه را برای گریستن در رثای مظلومیت مولا فراهم میسازد.
- چهارشنبه سوری:
از ویژگی های این مراسم در کرمان خواندن قل هوالله به تعداد نخودهای مورد نیاز جهت تهیه آش عصرگاهی است. این مراسم معمولا از صبح روز سه شنبه به وسیله افراد خانواده انجام میشود، به این معنی که هر کدام از اعضای خانواده تعدادی نخود برداشته و در ازاء هر دانه قل هوالله خوانده و فوت میکنند.
- شب شیشه:
در ششمین شب تولد نوزاد، و برای در امان نگه داشتن کودک از شر “شیشه” مراسمی برگزار میشود بر اساس یک افسانه، شیشه، کبوتر سفیدرنگی است که در این شب خود را به چراغ زده و آن را می شکند، و در تاریکی، طفل را میرباید. برگزاری مراسم “بوی خوش” برای رهایی کودکان از ترس و دلهره- انجام مراسمی برای فرار از شر “خفتو” و… رسمهای ویژه کرمان است.
- جشن سده:
از جمله مراسمی که با شکوه ترین آن را میتوان در شهر کرمان شاهد بود، مراسم جشن سده است. زرتشتیان معتقدند که هزاران سال قبل و در دهم بهمن، “هوشنگ” به عنصر مقدس آتش دست یافت، لذا از دیرباز با برگذاری مراسمی، این روز را گرامی میدارند.
نزدیک غروب روز دهم بهمن، در باغچه بداق آباد، دو موبد زرتشتی با پوشش سفید خود ابتدا با لالههایی در دست، سه مرتبه گرد انبوه هیمهای که از مدتها قبل به این مکان آورده شده، میگردند و پس از خواندن اوراد و ادعیه به زبان اوستا، هیمهها را به وسیله لالهها، آتش میزنند و به این ترتیب جشن سده، را با شکوه بینظیری برگزار میکنند. آنها بر این عقیده هستند که پس از جشن سده، دل زمین گرم میشود و راه آمدن بهار هموار میشود.
آنها همچنین عقیده دارند، همانطور که شعله آتش، همواره رو به بالا در حال پرواز است، آدمی نیز باید در حال صعود بوده و از فرومایگی بپرهیزد.
- مراسم سی شور:
در این مراسم به مدت سی روز و هر روز سه مرتبه آب تنی کرده و به نیایش میپردازند، علاوه بر این از خوردن غذاهای حیوانی خودداری میکنند. پختن “سداب یا سدو” و توزیع آن بین نیازمندان، از دیگر مراسم بین زردشتیان کرمان است.
سداب برگ سبزی است که آن را با پیاز در روغن کنجد سرخ کرده و روی لقمههایی از نان گرم میریزند و تعارف میکنند.
برگزاری جشن مهرگان به مناسبت پیروزی ایرانیان بر ضحاک_ جشن گاهان بار_ و ستایش خداوند به انگیزه آفرینش جهان مادی، جشن هیرومبا، برگزاری مراسم جشن سدرهپوشی، به انگیزه رسیدن پسران و دختران به سن تکلیف و… را میتوان از جشنهای دیگری که در بین زرتشتیان کرمان رواج دارد، بشمار آورد.