نام فارسی: پلنگ
نام انگلیسی: leopard
نام علمی: panthera parrdus
پلنگ یکی از زیرکترین و قدرتمندترین گربهسان است. این گربهسان بزرگ جثه با بدن پوشیده از خالهای تو خالی خود، در زیستگاههای گوناگونی زندگی میکند. پلنگ ایرانی بزرگترین زیرگونه یا نژاد پلنگ در دنیاست.
پلنگ اینجا، پلنگ آنجا، پلنگ همهجا!
از آنجا که پلنگ ترکیبی از سرعت، چابکی، انعطاف و قدرت است، میتواند در مناطق گوناگون زندگی کند و خود را با هر وضعی وفق دهد. این جانور در بسیاری از مناطق دنیا، از علفزارهای گرم و باز آفریقا گرفته تا جنگلهای مرطوب و حارهای هند و آفریقا، کوهستانهای سرد و صخرهای خاورمیانه و جنگلهای سرد خاور دور و روسیه زندگی میکند. پلنگ گستردهترین پراگندگی را در بین همه گربهسانان بزرگ جهان دارد. در ایران هم در اغلب استانهای کشور زندگی میکند.
پلنگها، شکارچیان قدرتمند
پلنگها در مقایسه با سایر گربهسانان، قدرت شکارگری زیادی دارند. آنها به دلیل داشتن قدرت بینایی بسیار خوب، برخلاف سگسانان، کمتر طعمه را از روی بو تعقیب میکنند بلکه با کمین کردن در مسیر آن، همراه با دویدن و پرش ناگهانی طعمه را شکر میکنند. پلنگ علاوهبر بینایی بسیار قوی، ویژگیهای منحصر به فرد دیگری هم دارد که با وجود آنها هر وقت اراده کند، میتواند به شکار هر جانوری بپردازد.
برای مثال، قسمت زیرین و بخش داخلی پاهای این جانور از موهای نرمی پوشیده شده است و به همین سبب، هنگامی که راه میرود، صدای پایش را نمیتوان شنید؛ در نتیجه به راحتی و بدون اینکه طعمه متوجه شود، به آن نزدیک میشود.
داخل گوشهای پلنگ از موهای ریزی پوشیده شده است که در مقابل جریان باد، حساسیتی فوقالعاده دارد این موها کوچکترین تغیرات جهت باد را مشخص میکنند و با وجود آنها پلنگ میفهمد که در صورت تغیر ندادن مسیر، طعمه بویش را میفهمد و فرار میکند.
پلنگهای قلمرو طلب
پلنگها از حیوانات قلمرو طلب به حساب میآیند. اندازه قلمرو آنها در وضع عادی بین 5 تا 50 کیلومتر مربع است اما ممکن است از این مقدار فراتر هم برود.
بطور کلی اندازه قلمرو پلنگها به عوامل گوناگونی چون جنسیت، سن، غنی بودن محل زندگی از نظر طعمه، و حضور یا نبود شکارچیان بزرگ دیگر در آن بستگی دارد.
نشانهگذاری قلمرو
پلنگها بطور مداوم به اطراف قلمرو خود سرکشی میکنند و سراسر مرزهای آن را نشانه گذارند. این نشانهها به دو گروه بصری و وابسته به بویایی تقسیم میشوند.
نشانههای بصری
پشته کردن خاک و در مناطق پر درخت پنجه کشیدن بر درختان و ریختن سرگین با بوی خاص است.
نشانههای وابسته به بویایی
پاشیدن ادرار با حجم کم روی جای پنجهها بر درخت و نیز روی محل پشته کردن خاک یا روی قسمتهای انتهایی گیاهان و بوتههاست.
گاهی پلنگها برای تاکید بیشتر، از تلفیق این نشانهها استفاده میکنند. آنها تقریبا هر روز حدود قلمرو خود را مشخص میکنند و مسیرهای آن را از نظر طعمه مورد بررسی قرار میدهند.
پلنگهای همه چیز خوار
پلنگها همانطور که در حوزه وسیعی پراکندهاند، تنوع غذایی گستردهای نیز دارند. در واقع، از فهرست طعمههای خورده شده توسط آنان تا حدودی میتوان فهمید که قلمرو این جانوران قدرتمند، چه حیوانات دیگری زندگی میکنند.
زادآوری
جفتگیری پلنگها در اواسط زمستان صورت میگیرد و توله ها در بهار به دنیا میآیند.
اندازه
طول بدن این پستاندار 110 تا 190 سانتیمتر، طول دمش 60 تا 110 سانتیمتر، ارتفاع بدن آن 45 تا 70 سانتیمتر و وزنش 35 تا حدود 100 کیلوگرم است.
رژیم غذایی
سم داران بزرگ مانند کل و بز، قوچ و میش و گراز، پرندگان، خزندگان، روباه، سگ، گاو، گوسفند، الاغ، ماهی و حشره غذای پلنگ را تشکیل میدهد.