فک دریای خزر یکی از پستانداران کمیاب آبزی دنیاست که فقط در دریای خزر و رودهای بزرگ منتهی به آن زندگی می‌کند. این گونه، تنها پستاندار دریای خزر است. طی سال‌های گذشته، تعداد فک‌های دریای خزر بسیار کم شده و نسل آنها در حال انقراض است.
شناگران ماهر
فک پستانداری است که در آب زندگی می‌کند و فقط برای تولید مثل و گاهی برای استراحت به ساحل می‌آیند.
این جانور در خشکی بسیار کم تحرک و در آب بسیار فعال است و با کمک پاهای خود به سرعت شنا می‌کند. فک از دست‌ها برای حفظ تعادل استفاده می‌کند. بدن این پستاندار برای زندگی در آب تغیراتی کرده است.
فک
بین انگشتان دست و پای آن پرده‌ای وجود دارد که دست‌ها و پاها را به باله‌ای برای شنا تبدیل می‌کند.
پاها در انتهای بدن و در امتداد دم قرار گرفته‌اند؛ به همین دلیل فک‌ها نمی‌توانند به راحتی روی زمین راه بروند. آنها شناگران ماهری هستند و می‌توانند بیش از 15 تا 30 دقیقه در زیر آب شنا کنند اما پس از آن باید برای تنفس به سطح آب بیایند.
اندازه و وزن فک‌ها چقدر است؟
طول بدن 130 تا 150 سانتی‌متر و وزن آن حدود 50 تا 85 کیلوگرم است.
مهاجرت سالانه فک‌ها به چه صورت است؟
فک‌های دریای خزر مهاجرت سالانه منظمی دارند که به دمای آب بسیار وابسته است.
وقتی دمای آب افزایش می‌یابد، آنها به قسمت‌هایی که آب عمیق‌تر و سردتر است، مهاجرت می‌کنند؛ به همین دلیل تابستان‌ها آنها را در قسمت‌های جنوبی دریای خزر (سواحل ایران) مشاهده می‌کنیم.
در فصل پاییز، فک‌ها به سمت آب‌های شمالی (سواحل روسیه) مهاجرت می‌کنند.
در فصل زمستان که قسمت‌های شمالی دریا یخ می‌بندد، فک‌ها روی توده‌های شناور یخ رفت و آمد می‌کنند.
فک و خانه‌های یخی
فک‌های دریای خزر برای زادآوری به یخ‌های قسمت‌های شمالی دریای‌خزر وابسته‌اند. آنها در اواخر بهمن و اوایل اسفند، جفت‌گیری می‌کنند. در این زمان، بین نرها دعوای سختی در می‌گیرد و نر برنده برای خود همسر انتخاب می‌کند.
پس از 11 ماه، 1 تا 2 نوزاد به دنیا می‌آید. پیش از به دنیا آمدن نوزادان، مادر‌ها در یخ سوراخ‌هایی حفر می‌کنند و بچه‌های خود را در آنجا به دنیا می‌آورند.
شکل ظاهری بچه‌ها چگونه است؟
این بچه‌ها بدنشان سفید رنگ است به خوبی در میان یخ‌ها از دید دشمنان پنهان می‌شوند. بعد از دوهفته موهای سفید تغیر رنگ می‌دهند و پس از 2 سال خاکستری می‌شوند.
نحوه‌ی بچه‌داری فک‌ها
فک‌های ماده در فصل زادآوری دوبار جفت‌گیری می‌کنند؛ در نتیجه بچه‌ها را رها می‌کنند و فقط یکبار در روز به آنها سر می‌زنند و بهشان شیر می‌دهند.
رازشکارگری فک‌ها
در دریای خزر پستاندار شکارچی دیگری جز فک‌های خزری وجود ندارد. آنها حس بینایی بسیار ضعیفی دارند و فقط رنگ سبز را می‌توانند تشخیص دهند. حس بویایی و شنوایی فک‌ها نیز بسیار ضعیف است و به آنها در شکار کردن کمک نمی‌کند. البته فک‌ها 124 تا 138 تار سبیل 1 تا 4 سانتی‌متری دارند که محل طعمه را برای آنها تعیین می‌کند.
تارهای عصبی سبیل‌ها به فک‌ها کمک می‌کند که فاصله دقیق طعمه را تشخیص دهند.
